Kwantumfysica en CMFT

Voordat de kwantumfysica tot ontwikkeling kwam waren er allerlei natuurkundige wetten ontdekt en beschreven, waarmee wij de zichtbare wereld om ons heen konden verklaren, die we nu klassieke mechanica noemen. Een van de kenmerken van deze klassieke natuurkunde is dat alles voorspelbaar is. Met de natuurwetten die o.a. door Kepler zijn ontdekt en uitgewerkt kunnen we voorspellen hoelang het duurt voordat de aarde 1 rondje om de zon heeft gedraaid, of welke stand de maand heeft op 1 januari 2030, of over 1000 jaar. We kunnen voorspellen hoe sterk een gebouw moet zijn om niet in te storten, we kunnen voorspellen dat een vliegtuig kan vliegen omdat we kunnen rekenen aan diverse krachten die meespelen. Alles in de klassieke natuurkunde heeft een oorzaak en een gevolg. Als we de huidige situatie weten, en we weten welke krachten er zijn, dan is de vervolg situatie exact voorspelbaar. Actie is reactie.

Veel filosofen vragen zich daarom af hoe het zit met de vrije wil? Kunnen wel echt zelf kiezen? Als we exact weten hoe ons brein werkt, we weten welke neuronen met elkaar verbonden zijn, kunnen we dan ook voorspellen wie welke keuze maakt? Bestaat vrije wil, of zijn alle keuzes al geprogrammeerd in onze hersenen?

In het begin van de 20e eeuw begonnen wetenschappers meer inzicht te krijgen in wereld van de atomen en nog kleinere deeltjes. Max Planck bijv. kwam met de ontdekking dat energie wordt uitgezonden of geabsorbeerd in discrete hoeveelheden: kwanta genaamd. Dit was het begin van de kwantumfysica.

Zo kunnen we licht bijv. omschrijven als elektromagnetische golven die bestaan uit energie pakketjes (of deeltjes, genaamd fotonen).

Wetenschappers als Bohr en Einstein hebben hier andere ideeën en natuurwetten aan toegevoegd en langzaam ontstond de moderne kwantumfysica. Een belangrijke bijdrage komt van Heisenberg, die in 1927 zijn theorie publiceerde die zegt dat dat het onmogelijk is om tegelijkertijd de exacte positie (locatie) en de exacte impuls (snelheid en richting) van een deeltje op subatomair niveau nauwkeurig te meten. Met andere woorden, als je de positie van een deeltje met grote precisie kent, zal de onzekerheid in de meting van zijn impuls groot zijn, en vice versa. Dit levert een groot verschil op met de klassieke natuurkunde, want nu blijkt op atomair niveau niet alles voorspelbaar, meetbaar en berekenbaar te zijn [1], [2].

Alhoewel hier door wetenschappers verschillend over wordt gedacht, is het deze onzekerheid en onvoorspelbaarheid in de kwantumfysica die zou kunnen verklaren dat mensen inderdaad een vrije wil hebben. Door onze intenties en onze keuzes, verandert ons brein (neuroplasticiteit) en ons gedrag [3]. Ons gedrag is dus niet te berekenen op basis van een uitgebreide analyse van de structuur van onze hersenen. Wij hebben door gerichte focus, onze intenties en keuzes een invloed (vrije keuze) op de richting van ons voelen en denken! [4]

Een ander, nieuw aspect in de kwantumfysica is de zogeheten verstrengeling. Dit heeft te maken met 2 deeltjes die zo nauw met elkaar verbonden zijn, dat hun eigenschappen op elkaar afgestemd blijven. Denk hierbij aan 1 foton (lichtdeeltje) dat gesplitst wordt in 2 kleinere deeltjes. Het ene deeltje blijft in het laboratorium en het andere deeltje flitst naar een plek ver weg. Als dan het deeltje in het laboratorium een eigenschap wordt gemeten, bijv. de spin (snelle draaiende beweging om een as van een elektron), dan is tegelijkertijd de eigenschap van het deeltje dat ver weg is bekend. Zonder vertraging (zelfs geen microseconden later), zonder dat er informatie verstuurd is blijft het 2e deeltje gekoppeld aan het eerste deeltje. Oftewel, de 2 deeltjes die gekoppeld (verstrengeld) waren, blijven aan elkaar gekoppeld, ongeacht hoe groot de afstand is.

Dit verstrengelde gedrag van deeltjes is zo eigenaardig, dat zelfs Einstein moeite had om te geloven dat dit echt bestond. Inmiddels hebben we door diverse experimenten kunnen aantonen dat dit werkelijkheid is [7].

Zou dit intuïtie kunnen verklaren, of de werking van (spiegel) neuronen? Twee geliefden (tweelingen, echtparen) die tegelijkertijd aan hetzelfde denken? De vrouw van een zeeman, die pijn voelt op het moment dat haar echtgenoot ergens op de oceaan verdrinkt in een storm?

Bij onderzoek naar meditatie in kooi van Faraday [5] – als 2 mensen op elkaar afgestemd waren, lichtten in een onderzoek dezelfde hersengebieden op; dat gebeurde niet bij mensen die niet op elkaar afgestemd waren.

Toegepast op CMFT

Uit de kwantumfysica kunnen we een aantal dingen leren die van belang zijn voor CMFT.

1)     Het toont dat er veel meer is dan natuurkundige wetten ons kunnen verklaren. We willen ons door die informatie laten uitdagen en ontdekken hoe we, ook in de toekomst, CMFT kunnen verbeteren. De kwantumfysica is natuurlijk slechts een onderdeel hiervan.

2)     Mensen hebben keuzevrijheid. De toekomst is niet berekenbaar of voorspelbaar.

3)     Mensen kunnen hun emoties en gedachten (hun brein, hun hele wezen) op elkaar afstemmen waardoor er een koppeling ontstaat en er gevoelens, gedachten en gewaarwordingen kunnen worden gedeeld zonder dat er over gesproken wordt [6].

Het is dus belangrijk mensen bewust te maken van wat van hen verwacht wordt, hoe CMFT werkt en van de keuze die men heeft. Tevens dan de keuze die men maakt impact heeft op hun herstelproces. Client kan diens aandacht richten op het bewustzijn van de lichamelijke gewaarwording (lgw), waardoor deze lgw veranderen kan. Als cliënt dit er met aandacht kan laten zijn, kan het veranderen. Zo niet, dan blijft het zoals het is. Client gebruikt dan niet diens mogelijkheden.

Zo deed ik CMFT met iemand en gaandeweg het proces kwam in mij de gedachte op dat ik mijn cliënt even een arm om de schouder wilde slaan. Ik deed er op dat moment niets mee en tijdens een korte pauze benoemde ik mijn gedachte. Cliënts mond viel bijna open van verbazing. ‘Want’, zegt cliënt, ’ik had op enkele momenten (tijdens die CMFT-sessie) de behoefte dat je een arm om me heen zou slaan’.

“Op elkaar afgestemd zijn” zie je in veel processen in de natuur terug. Zie je het wel eens, hoe zwermen spreeuwen vliegen, als dat ze een eenheid zijn? Zo synchroon! Hoe is dat mogelijk? [8] Is het mogelijk dat bomen via de wortels en schimmels op elkaar afgestemd zijn? [10] Of dat planten signalen van stress kunnen afgeven? [9] Dat is wellicht eenzelfde soort vraag als: Hoe kwam die gedachte een arm om de cliënt te slaan in mij?

Verstrengeling van subatomaire deeltjes zou kunnen betekenen dat de informatie van cliënts gedachten op meerdere plaatsen tegelijk aanwezig kan zijn, dus ook in mijn brein, omdat ik helemaal afgestemd was op de cliënt. Afgestemd zijn is wel een belangrijke voorwaarde. De relatie is de bepalende eigenschap in ruimte en tijd. Verstrengeling tussen atomaire deeltjes is ook diepgaand en daardoor onafhankelijk van afstand. Bovendien vereist het geen fysieke verbinding. Dát dit mogelijk is wordt ook aangetoond in een onderzoek door Heart Math Foundation, gemeten met een meeteenheid, genaamd hartslag-variëteit.

Deze verstrengeling is wel kwetsbaar, en kan makkelijk verbroken worden. Net zoals op elkaar afgestemd zijn makkelijk verstoord kan worden door gedachten, gevoelens, of storingen van buiten. Eigenlijk alles dus waardoor focus verloren gaat.

Conclusie

Al met al betekent het o.a. voor CMFT dat het krachtig is dat je empathisch [6] op de ander bent afgestemd, heel actief, met heel je aandacht. Soms, dat is praktijkervaring, weet de ander al welke gedachte er in mij opkomt over hem of haar. Wat kan het dan helend voor cliënt zijn, als je die gedachte alsnog uitspreekt en cliënt het verband gaat zien tussen het door hem of haar ervaren van de positieve gedachte (je kunt in de ogen zien dat zoiets binnenkomt) en het horen ervan, als de CMFT-hulpverlener dit uitspreekt. Zo diepgaand kan CMFT gaan en reken maar dat je als hulpverlener hier een wezenlijke bijdrage kunt leveren aan het welzijn van de ander.

Bronnen:

[1] Henry Stapp, Philosophy of Mind and the Problem of Free Will in het Light of Quantum Mechanics. Henry Stapp, Mindful Universe: Quantum Mechanics and the Participation Observer, London: Springer, 2007

[2] James Higgo, A Lazy Lasyman’s Guide to Quantum Physics, 1999.

[3] Schwartz and Begley, The Mind and The Brain; Schwartz and Gladding, You are not your brain

[4] Schwartz, Stap pand Beauegard, Quatum physics in Neurocsiennce and Psychology. Het is een niet gepubliceerd manuscript, waarvan copyright rust bij Baker Publishing Group. Zie verder: Leaf_SwitchOnBrain_LS_mw.indd 213 5/17/13 11:47 AM 214 Notes

[5] Dean Radin, Testing Nonlocal Observation as a Source of Intuitive Knowledge, Explore 4, no. 1 (2008):25

[6] Caroline Leaf, Who Switched Of Your Brain? Solving the Mystery of He Said/She Said, Nashville: Thomas Nelson, 2011

[7] https://www.newscientist.nl/nieuws/ronald-hanson-bewijst-quantumverstrengeling/

[8] https://www.vogelbescherming.nl/actueel/bericht/waarom-zwermende-spreeuwen-nooit-botsen

[9] https://www.newscientist.nl/nieuws/gestreste-planten-slaken-ultrasone-noodkreet/

[10] https://www.newscientist.nl/nieuws/bewijs-ontbreekt-dat-bomen-communiceren-via-wood-wide-web/

Geschreven door: Guus Molenaar.

Met dank aan Roelof den Dekker Ing. Toegepaste Natuurkunde, voor zijn professionalisering van het artikel.